بررسی عوامل تاثیر گذار در قیمت دلار ۲۰ هزار تومانی تا اسفند ۹۷

عوامل تاثیر گذار در قیمت دلار ۲۰ هزار تومانی

دور دوم تحریم های آمریکا از ۱۳ آبان شروع شده است و در این دور، وزارت خزانه داری آمریکا در راس هرم تحریم ایران، تلاش دارد تا صادرات نفت ایران را به کم ترین میزان از زمان تحریم های آمریکا پس از انقلاب ۵۷ برساند و  وضعیت سختی بر تبادلات پولی و مالی نهادهای وابسته  به ایران اعمال کند.

اگر چه ساعاتی پیش از اجرای دور دوم تحریم  های ایالات متحده، چندین کشور از جمله هند، چین  و ژاپن از تحریم های آمریکا نسبت به خرید نفت ایران معاف شدند، اما به نظر می رسد که همچنان سویفت و تبادلات مالی ایران، در نیمه دوم سال ۹۷ با شرایط پس از برجام، توفیر خاصی نداشته باشد و همه امیدها، به برقراری کانال اختصاصی مالی اتحادیه اروپا به ایران که قرار است از اواخر آبان یا اوایل ماه ژانویه ۲۰۱۹ عملیاتی شود، دوخته شده است.

حتما بخوانید : پیش بینی قیمت دلار امسال در عصرشهروند

اگر چه فعالان اقتصادی، چشم امید خاصی به این وعده اروپایی ها به منظور حفظ برجام ندارند و عزمی جدی در اتحادیه اروپا و چند کشور حاضر در برجام برای مقابله با تحریم های آمریکا به خصوص در دور دوم قائل نیستند، اما سیگنال هایی که از سمت اروپا در ماه های اخیر صادر شده نشان می دهد که اتحادیه اروپا برای همراهی مالی و بانکی و بیمه  ای با شرکت های ایرانی، جدی تر از ماه های پیش بوده و انتظار می رود که تا  پایان سال ۹۷، شاهد اقدامی عملی از سمت طرف های اروپایی برای مقابله با تحریم های یک جانبه آمریکا باشیم. تحریم هایی که خوشبختانه نه  افکار عمومی جهان و نه عزم  شرکای مهم  و بزرگ آمریکا مثل اروپا و چین برای همراهی را در اختیار ندارد.

پیش بینی شرایط اقتصادی و مالی ایران در نیمه دوم سال ۹۷ به اندازه نیمه نخست سال ۹۷ سخت است. کم تر  کسی تصور داشت که دلار ۳۵۰۰ تومنی ظرف مدت کوتاهی به مرز ۲۰ هزار  تومان وارد شده و سپس وارد کانال  نزولی شده و تا ۱۰ هزار تومان افت کند و باعث سکته و ضررهای میلیاردی دلالان و سوداگران ارز شود. اگر چه این  افت و عقب نشینی که روی نمودارهای تکنیکال هم تا حدی پیش بینی می شد، موقتی بود و خیلی زود جبران شد و دلار ۱۰-۱۱ هزار تومانی، به  بالای  ۱۵ هزار تومان در نیمه دوم آبان ۹۷ رسید.

اکنون سناریوهای زیادی برای افزایش یا کاهش قیمت ارز تا پایان سال ۹۷ وجود دارد که هیچ یک را نمی توان قوی تر از بقیه دانست. چرا که در شرایط  عدم قطعیت، وقتی فاکتورهای تحلیل، با ریسک بالا همراه بوده و سناریو شفافی هم دولت برای کنترل و بررسی اوضاع اقتصادی مثل اوایل سال ۹۷ ندارد (یا حداقل دست بانک مرکزی برای استراتژیست ها بسته مانده)، تحلیل شفافی از آینده در این اکو سیستم نمی توان داشت.

اما یک چیز بر همگان آشکار است که افزایش شدید قیمت ارز در ۱ سال  گذشته، بخشی از کسری بودجه دولت را کاور کرده و دلار  های بالای ۱۸ هزار تومان، روی کانال ۱۰ هزار تومانی توسط اهرم های دولتی جمع آوری شده  است و این یک نوسان عالی کوتاه مدت برای تقویت بانک مرکزی و دولت است. اگر چه دولت این موضوع را رد می کند، اما شواهد موجود، خیلی ادعای دولتی ها را در این حوزه تایید نمی کند.

حتما بخوانید : پیش بینی قیمت دلار

رشد موشکی دلار در نیمه دوم سال ۹۷؟

در نیمه دوم سال ۹۷، انتظار رشد موشکی قیمت ارز را نباید داشت. چرا که :

۱- افزایش بی رویه قیمت ارز هیچ توجیه اقتصادی حتی با توجه به تحریم ها نداشت و لذا قابل پیش بینی بود که حباب مازاد بالاخره خواهد ترکید؛ این اتفاق سرانجام در نهم مهر ۹۷ رخ داد.

۲- آغاز مراحل اجرایی توافق ایران و اروپا مبنی بر ادامه همکاری های اقتصادی و مبادلات بانکی ؛ طبق این توافق، جریان پول از سمت اروپا به ایران در مسیری جدید ادامه خواهد یافت. جو روانی این همکاری، حتی اگر در کوتاه مدت عملیاتی نشود، مانعی برای افزایش لجام گسیخته نرخ ارز خواهد بود.

۳- افزایش بهای جهانی نفت منجر به تقویت پول ایران به عنوان یکی از صادرکنندگان نفت شده است، به ویژه آن که انتظار می رود فروش نفت ایران به اروپا ادامه یابد و پول آن به ایران برگردد. حتی به صورت کالا. معافیت ۸ کشور از خرید نفت ایران و جایگزین شدن دلار با ارز های توافقی، خود ثبات اقتصادی شش ماهه دوم سال ۹۷ را نوید می دهد.

۴- پیش بینی ها مبنی بر تصویب FATF در مجلس شورای اسلامی که موانع تبادلات بانکی ایران را می‌کاهد.

۵ – روشنگری رسانه ها درباره پشت پرده افزایش قیمت ارز با قیمت سازی های آنی و دلبخواهی در برخی سایت ها و کانال ها با منافع خاص.

۶ – انتشار اخباری مبنی بر تصمیمات جدید دولت جهت مدیریت مجدد بازار ارز .

۷ – استمرار ارائه ارز دولتی برای واردات و تعهد عملی دولت در این عرصه که بیش ۹۸ درصد ارز در این بخش مصرف می شود.

۸ – پایان فصل سفرهای تابستانی.

۹- وضعیت جدید بورس که باعث تمایل سرمایه گذاران برای حضور در این بازار شده است.

با این حال، استراتژیست های اقتصادی، سناریو های بد بینانه نیز بر  خلاف موضوعات ۹ گانه فوق الذکر مطرح می کنند که به سناریوی احتمالی دولت بعد از گرانی دلار اشاره دارد. برخی معتقدند که دولت تصمیم گرفته تا حد امکان نسبت به افزایش نرخ ارز جلو برود تا جایی که خط قرمزها را نیز رد کند و بعد با حذف چند صفر از پول ملی طرحی مشابه سال ۲۰۰۱ ترکیه را در کشور ایجاد نماید و بتواند به یک ثبات اقتصادی دست پیدا کند. در نتیجه پیش بینی میشود به زودی با حذف دو تا سه صفر از پول ملی برابری معادل ریال در برابر دلار را انجام داده و پول ایران را تقریبا همتراز امارات و کشورهای دیگر حفظ کنند.

نرخ  دلار نیمه دوم سال ۹۷ به صادرات نفت مرتبط است

این یک واقعیت غیر قابل انکار است که حتما آثارش را در ماه های منتهی به پایان سال که مصادف به  آغاز سال میلادی ۲۰۱۹ و هجوم سرما به نقاط مختلف دنیا است، شاهد خواهیم بود. سیاست های کلان پولی و مالی دولت حسن روحانی نتوانسته بر خلاف دور اول، ثبات قیمت ارز  و کاهش رشد نقدینگی و نرخ تورم را به ارمغان آورده و اکنون با فضای دو گانه، پیش بینی ها نسبت به افزایش قیمت نرخ  ارز را تقویت کرده  است.

قیمت دلار در ماه های منتهی به سال ۹۷، با توجه به دور دوم تحریم ها و عملیاتی نشدن کامل کانال های مالی و بانکی اختصاصی اتحادیه اروپا با ایران، روند صعودی خواهد داشت و نه نزولی. اما این رشد را نمی توان شتابان تصور کرد. چرا که فروش نقت و محصولات پتروشیمی و صادرات فلزات ایران که ارز آوری خوبی برای کشور دارد، اکنون با تلاطم روبروست. چرا که فرآیند های دور زدن تحریم، ضعیف تر از سال ۹۲ و ما قبل  است.

تقاضا برای دلار جهت ثبت سفارش  واردات در نیمه دوم  سال افزایش  خواهد یافت و در بلند مدت، تاثیر آن را بهتر و بیش تر احساس خواهیم کرد. چرا که ارز آوری کشور با روند نزولی همراه شده و این تناسب بین ورود ارز به بازار و میزان تقاضای بازار را تغییر داده و در نتیجه باعث ایجاد تورم و افزایش حجم نقدینگی خواهد شد که این  تسلسل، کارشناسان اقتصادی را به افزایش نرخ  ارز رهنمون خواهد کرد.

بازار ثانویه هنوز کارکرد خوبی در کنترل  نرخ  ارز در بازار آزاد نداشته و هم چنان شاهد جولان دلالان در میدان فردوسی و خیابان های اطراف  هستیم که تعیین کننده سیگنال قیمتی ارز  در میان مردم و کانال های تلگرامی هستند. شرایط نامعلوم اقتصادی ایران در نیمه دوم سال ۹۷، پیش بینی را به شدت سخت می کند. اما مقاومت روانی ۲۰ هزار تومانی دلار و عزم اهرم های دولتی و بانک مرکزی برای جلوگیری از حرکت لجام گسیخته  ۱۰۰ درصد برای افزایش قیمت ارز در ماه های پیش رو، نقطه امید فعالان اقتصادی و مردم است.

همگان انتظار دارند که دلار ۱۵  هزار  تومان ۱۲  آبان ۹۷، وارد کانال ۲۰ هزار  تومان در اواخر سال ۹۷ که شاهد افزایش تقاضا برای خرید ارز جهت سفرهای نوروزی خارج خواهیم بود، نشود و این بازه زمانی هر چند کوتاه، عیاری است برای فهم اثربخشی کارکردهای هوشمندانه دولت و بانک مرکزی برای کنترل بازار و مدیریت امید بخش که هم با خروج  سرمایه از کشور مقابله کند و هم دلارهای بالشی و خانه ای را به چرخه  اقتصاد مثل بورس وارد کند و هم از  تنش های اقتصادی و سیاسی و اجتماعی بکاهد.

یک توصیه: ONE CENT?

اگر دلار ۱۵ هزار تومانی، به  ۲۰ هزار  تومان یا ۳۰  هزار  تومان تا سال آینده این موقع برسد، سرمایه گذار این بازار، نهایت ۸۰ تا ۱۰۰ درصد سود خواهد کرد. در حالی که سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی که تحلیل هوشمندانه ای از شرایط بازار سرمایه دارند و نسبت به خرید سهام شرکت های بنیادی اقدام می کنند، انتظار سودی به مراتب بیش تر از نوسانات موقتی قیمت دلار را متصور هستند که در ۷  ماهه  اول سال ۹۷، بخشی از این سناریو موفق را شاهد بودیم.

بازار بورس ایران، مملو از شرکت های بزرگی است که هم چنان هر  سهم آن ها، حدود ۱۰۰۰ ریال معامله می شود. شما با ۱۰۰۰ ریال چه چیزی می توانید در اقتصاد امروز ایران خریداری کنید که انتظار رشد آن نیز برای شما متصور باشد؟! آیا در بازار بورس  جهانی، می توانید نسبت به خرید هر سهم شرکت های خودرویی و سیمایی و فولادی بزرگ به  قیمت ۱ سنت اقدام کنید؟ آیا سرمایه گذاری روی  سهام شرکتی که هر سهمش ۱ سنت است، ریسک دارد؟!